Rządzić czy zarządzać – jaki styl zarządzania wybrać?
Od lat myślano, że są tylko dwa style przywództwa – autokratyczny i demokratyczny. Jedni upierali się, że ich styl jest lepszy od drugiego. Jedni oskarżali o zbytnią miękkość i luz, drudzy o wygórowane wymagania i dominację. Zazwyczaj jedni i drudzy uważali, że wszystkich trzeba traktować równo.
„Nie ma większej nierówności niż równe traktowanie nierównych”
Jeśli będziesz wszystkich traktował równo, to nie spodziewaj się dobrych rezultatów. Dostosuj swój styl zarządzania, sposób komunikacji do potrzeb pracownika! Jak?! Odpowiedzi udzielił Ken Blanchard pokazując przywództwo sytuacyjne. Znajdziemy tu cztery style przywództwa, które możemy stosować wobec naszych pracowników, w zależności od etapu rozwoju.
Styl przywództwa to zbiór typowych zachowań, które wykorzystujesz, by wpłynąć na wydajność innych, to sposób, w jaki z kimś pracujesz. Wyróżniamy:
STYL DYREKTYWNY – przywódca przekazuje konkretne wskazówki i ściśle nadzoruje wykonanie zadania
STYL TRENERSKI – przywódca nadal kieruje wykonaniem zadania i je nadzoruje, ale wyjaśnia też decyzje, prosi o sugestie i wspiera
STYL WSPIERAJĄCY – przywódca ułatwia podwładnym wykonanie zadania i wspiera ich, dzieląc się odpowiedzialnością za podejmowanie decyzji
STYL DELEGUJĄCY – przywódca przekazuje podwładnym odpowiedzialność za podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów.
Te cztery style oparte są na dwóch podstawowych zachowaniach przywódczych:
zachowaniach dyrektywnych (buduj, organizuj, ucz, nadzoruj) Wiąże się z jasnym mówieniem ludziom, co, jak i kiedy mają robić, a następnie z nadzorowaniem ich efektywności.
zachowaniach wspierających (chwal, słuchaj, wyjaśniaj, ułatwiaj). Wiąże się ze słuchaniem ludzi, z okazywaniem im wsparcia i zachęty, a następnie z ułatwianiem im angażowania się w rozwiązanie problemów i podejmowania decyzji
Żongluj tymi zachowaniami a będziesz przywódcą sytuacyjnym.
W stylu dyrektywnym stosuj dużo zachowań dyrektywnych i mało zachowań wspierających.
W stylu trenerskim dużo zachowań dyrektywnych i dużo zachowań wspierających.
Styl wspierający to mało zachowań dyrektywnych a dużo zachowań wspierających.
Delegujący styl to mało zachowań dyrektywnych i mało zachowań wspierających.
Jaki styl wybrać?
Elastycznie, w zależności od dotychczasowych osiągnięć pracowników. Diagnozujemy to na podstawie: kompetencji (wiedza i umiejętności) i zaangażowania: (wiara w siebie i motywacja). Jak rozpoznać etapy rozwoju pracownika Blanchard przedstawia w wielu swoich książkach. W skrócie wygląda to tak:
- R1 – Niskie kompetencje + wysokie zaangażowanie
- R2 – Kompetencje niewielkie do niskich + niskie zaangażowanie
- R3 – Kompetencje średnie do wysokich + zmienne zaangażowanie
- R4 – Wysokie kompetencje + wysokie zaangażowanie
Zatem, jeśli Twój pracownik ma małe kompetencje ale wykazuje duży entuzjazm, najprawdopodobniej jest na poziomie R1 i wtedy zastosuj styl dyrektywny.
Jeśli masz w zespole osoby, które posiadają pewne kompetencje, ale utraciły zaangażowanie (R2) zastosuj styl trenerski.
Styl wspierający przeznaczony jest dla osób, które posiadają kompetencje, ale utraciły wiarę w siebie lub motywację (R3)
Styl delegujący przeznaczony jest dla osób, mają kompetencje i są zaangażowane (R4)
Dostosuj styl zarządzania do poziomu rozwoju Twojego pracownika, a on odpłaci Ci wynikiem.
Mam nadzieję, że tym wpisem zachęciłam Was do zgłębienia tematu przywództwa sytuacyjnego. Pozwoli to Wam efektywniej zarządzać ludźmi, pomoże w dostosowaniu stylu komunikacji i wyborze zadań dla poszczególnych członków zespołu. Wtedy dylemat „rządzić czy zarządzać” nie będzie już dylematem 😉
(źródło: K. Blanchard „Jednominutowy menadżer i przywództwo” )
